Ook de Belgische regering moet een daverende nederlaag incasseren.
De francophone rechter Mme. Monteiro Barreto stelt vast (op 31-3) dat voor de corona-maatregelen een wettelijke basis ontbreekt. Dat betekent dat de regering, de uitvoerende instanties en de handhavers illegaal handelen.
Het kort geding tegen de Belgische staat was aangespannen door de Waalse Ligue des droits humains, eind februari. Volgens die groep zijn de coronamaatregelen een schending van grondrechten en is het onterecht dat ze zonder parlementair debat of advies van de Raad van State genomen worden.
De Minister van Binnenlandse Zaken legde telkens maatregelen op per ministerieel besluit op grond van de wet op de civiele veiligheid (rampenplanwet 2007) en twee andere wetten. Die wetten zijn bedoeld om snel te reageren in een crisis. Ze kunnen volgens de kort-gedingrechter niet gebruikt worden voor een toestand die een jaar duurt. Hetzelfde argument werd gebruikt bij het opheffen van onze avondklok.
De Raad van State oordeelde wees meerdere malen bezwaren af van burgers of organisaties tegen een of meer maatregelen, en gaf daarmee steun aan de gekozen constructie.
Volgens grondwetspecialist Stefan Sottiaux waren zijn collega’s het eens over de nefaste toestand.
Grondwetspecialisten hebben dit allemaal voorspeld. En het gebeurt niet vaak dat we het over iets eens zijn.
De rechter geeft de overheid de opdracht om aan de illegale situatie een einde te maken. Na 30 dagen gaat een dwangsom werken van 5000 euro per dag, te betalen aan de Ligue.
De Staat is vrij in de keuze van de manier waarop. Twee wegen liggen voor de hand: het annuleren van maatregelen en nieuwe wet/ten maken.
In België wordt al een jaar gesproken over een pandemiewet, het is onbekend of men het nu binnen een maand eens kan worden.
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) heeft beroep aangetekend. Sottiaux:
De overheid kan in beroep gaan, maar uit eerdere uitspraken van het hof van beroep in Brussel, denk ik niet dat die anders zal beslissen dan nu in eerste aanleg.
De rechtspraak schiet ook in België alle kanten op.
In oktober heeft de Raad van State een schorsingsberoep tegen de avondklok verworpen.
In september vonniste een politierechter in Charleroi dat de avondklok ongrondwettelijk is. Begin februari verwierp de correctionele rechtbank die uitspraak omdat de wet van 2007 de minister wel degelijk de mogelijkheid biedt om in de huidige uitzonderlijke omstandigheden dergelijke maatregelen te nemen.
De Brusselse kort-gedingrechtbank had eerder twee gedingen afgewezen van groepen burgers tegen de coronamaatregelen.
