Corona-voorwaarden bij reizen in strijd met het recht – Digitaal EU-COVID-certificaat

Laatste verbetering 5 december 2023

Twee updates, 5 mei ’22

Vrij reizen met het digitaal EU-COVID-certificaat ?

Om het veilige vrije verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken, hebben het Europees Parlement en de Raad op 14 juni 2021 bij Verordening (EU) 2021/9531 het kader voor het digitaal EU-COVID-certificaat [] vastgesteld. [Deze] Verordening vergemakkelijkt het vrije verkeer door de burgers te voorzien van interoperabele en wederzijds aanvaarde COVID-19-vaccinatie-, test- en herstelcertificaten die zij kunnen gebruiken om te reizen.

[] Sinds de vaststelling ervan is het digitaal EU-COVID-certificaat [] met succes uitgerold; eind 2021 waren er al ruim 1 miljard certificaten afgegeven.

Uit het voorstel (3 feb.) van de Europese Commissie om deze verordening met 1 jaar te verlengen (na 30 juni) en te wijzigen.

De EU probeert een stevige beperking van het reizen (door EU-burgers binnen de Unie) te verkopen als een bevordering van vrij reizen en dat lukt gedeeltelijk. De meerderheid van de EU-organen, de media en de opiniemakers trappen er in (of negeren de waarheid. Maar veel burgers niet, zo blijkt uit de consultatie over dit voorstel. Tot 8 april kon iedereen reageren, en 385-duizend personen (en organisaties) grepen het toetsenbord. De overgrote meerderheid wijst het voorstel af, stel ik na lezing van tientallen reacties; geen enkele steun gevonden.

De meeste kwamen uit Duitsland: 149-duizend. Nederland staat op de vijfde plaats met 30-duizend reacties, waaronder die van mij:

De (top van de) EU signaleert met het digitale EU-COVID-certificaat dat ten minste een pijler van de Unie waardeloos is. Vrij reizen zoals bedoeld in het handvest bestaat niet meer.
Iedereen moet nu bij elke grenspassage een bewijs tonen en een deel van de EU-burgers kan niet meer reizen: degenen die op goede gronden corona-vaccinatie en een corona-test afwijzen.

Het Verdrag betreffende de Europese Unie Lissabon 2007
Artikel 2
2. De Unie biedt haar burgers een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht zonder binnengrenzen, waarin het vrije verkeer van personen gewaarborgd is in combinatie met passende maatregelen met betrekking tot controles aan de buitengrenzen, asiel, immigratie, en voorkoming en bestrijding van criminaliteit.

Nota bene: volksgezondheid staat er niet bij.

In het voorstel van Europese Commissie staan misvattingen, zie (pg. 8) Rechtsgrondslag

Artikel 21, lid 1, VWEU verleent de burgers van de Unie het recht vrij op het grondgebied van de lidstaten te reizen en te verblijven.

Artikel 21, lid 2, voorziet in de mogelijkheid dat de Unie optreedt en bepalingen aanneemt ter vergemakkelijking van de uitoefening van [dat] recht [].

Dat het digitaal EU-COVID-certificaat reizen makkelijker maakt is een valse voorstelling van zaken omdat het de ingestelde corona-beperkingen weglaat. Die beperkingen staan haaks op de grondvesten van de Unie en mochten nooit ingevoerd worden. Of ze moesten door de Commissie veroordeeld en vernietigd worden.

En dat tweede lid gaat vooral over het verblijven (in een ander EU-land) want het derde (en laatste) lid bepaalt dat de Raad maatregelen kan vaststellen ‘inzake sociale zekerheid en sociale bescherming’ om de doelstellingen in het eerste lid te realiseren. Vrij reizen is immers vrij simpel, maar het verblijven in een ander land is moeilijker.

Ook in het voorstel: pg. 9 Grondrechten

Dit voorstel heeft een positieve invloed op het grondrecht van vrij verkeer en verblijf []. Het zorgt er immers voor dat burgers toegang blijven hebben tot [] wederzijds aanvaarde vaccinatie-, test- en herstelcertificaten [] die zij kunnen gebruiken wanneer zij reizen.

Zoals gezegd: die certificaten zijn een inbreuk op het grondrecht.

De verlenging van Verordening 2021/953 mag niet worden opgevat als een maatregel die de vaststelling van volksgezondheidsgerelateerde beperkingen van het vrije verkeer tijdens de pandemie vergemakkelijkt of aanmoedigt. Veeleer moet de verlenging ervoor zorgen dat ingeval een lidstaat dergelijke beperkingen toepast, de erkenning van COVID-19-certificaten ingebed is in een geharmoniseerd kader.

Dergelijke beperkingen mogen überhaupt niet toegepast worden. 

Beperkingen van het vrije verkeer binnen de EU die gerechtvaardigd zijn om redenen van de openbare orde, de openbare veiligheid of de volksgezondheid, moeten noodzakelijk en evenredig zijn en gebaseerd zijn op objectieve en niet-discriminerende criteria. De beslissing over de invoering van beperkingen van het vrije verkeer blijft de verantwoordelijkheid van de lidstaten, die moeten handelen met inachtneming van het EU-recht.

Alle lidstaten hebben een voornaam punt uit het EU-recht genegeerd.

Evenzo behouden de lidstaten, met name de lidstaten die nationale volksgezondheidsmaatregelen opheffen, de flexibiliteit om geen beperkingen van het vrije verkeer in te voeren. 

Lidstaten mogen conform het EU-handvest handelen, mooi.

EP-lid Rob Rooken (JA21) tweette op 4 mei

Bijna was zelfs het Europees Parlement gepasseerd. Maar dat hebben
@hjaruissen, @IDGroupEP en ik niet toegestaan. Morgen stemmen we erover. Nu moet iedere Nederlandse partij kleur bekennen. []

Dit parlement zal met ruime meerderheid het voorstel aannemen.


Regel- en handhaving ratjetoe

In juni schreef ik:

Volgens de schaarse berichten is er weinig handhaving bij de landsgrenzen, wat op de luchthavens gebeurt weet ik niet.

Nu kunnen we stellen dat er inderdaad geen handhaving was bij de landsgrenzen. De controles op de luchthavens blijven in de mist. Er zijn allerlei websites met de regels*, maar in de sociale media valt te lezen dat regels en handhaving niet (altijd) overeen komen. Dit onvoorspelbare handhaving komt bovenop de bezwaren die verderop staan onder ‘Wetten moeten begrijpelijk zijn’.

* ongevaccineerdopvakantie en waar-kunt-u-naartoe-vliegen geven landenoverzichten. Traveldoc geeft een resultaat per route.


Vrij verkeer, ooit een hoeksteen van de EU

[Eind juni ’21]

Reizen in Europa is nog niet normaal want er gelden allerlei eisen en beperkingen. Deze pagina betreft:

  • Je wil naar andere landen reizen
  • Je voldoet niet aan de gestelde eisen (test, prik of CoViD-19 gehad)
  • Er vindt een controle plaats. Volgens de schaarse berichten is er weinig handhaving bij de landsgrenzen, wat op de luchthavens gebeurt weet ik niet.

Bij de  corona-voorwaarden voor het reizen tussen EU-landen wordt het volgende vergeten.

1 Vrij verkeer, weet u nog ?

Het Handvest

Artikel 45 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie: Vrijheid van verkeer en van verblijf

1. Iedere burger van de Unie heeft het recht zich vrij op het grondgebied van de lidstaten te verplaatsen en er vrij te verblijven.

Schengen bestaat nog

De grenscontroles zijn afgeschaft binnen de Schengenzone. Bij het grens-overschrijden door EU-burgers (in de Unie) is controle niet toegestaan. Het probleem is: EU-burgers zijn niet op het oog te onderscheiden van anderen. Een voorwaarde voor dat vrij reizen is bescherming van de buitengrenzen van de Unie (water en land). Maar via het luchtruim kom je op honderden locaties de Unie in. Daarom wordt op de meeste luchthavens alle reizigers naar hun paspoort gevraagd.

Het volgende komt van deze pagina:

Een lidstaat mag “tijdelijke grenscontroles uitvoeren in uitzonderlijke omstandigheden, wanneer de openbare orde of de nationale veiligheid * in gevaar is.”

en

“In uitzonderlijke gevallen kan een EU-land u of uw gezinsleden de toegang tot het grondgebied weigeren om redenen van openbare orde, veiligheid of volksgezondheid.

De autoriteiten moeten dan bewijzen dat u of uw gezinsleden een “actuele, werkelijke en voldoende ernstige bedreiging” vormen. Dit besluit moet u schriftelijk meegedeeld worden, met een uitvoerige verantwoording en een vermelding van hoe en tot wanneer u ertegen in beroep kan gaan.”

* Hier ontbreekt volksgezondheid.

De Richtlijn

Het grondrecht werd tot 2004 gehinderd door richtlijnen voor (buitenlandse) studenten en werknemers. Toen werd in een richtlijn het grondrecht helder gemaakt.

Richtlijn 2004/38/EG betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden.”

Hierin staan deze overwegingen:

(1) Burgerschap van de Unie verleent iedere burger van de Unie, binnen de beperkingen van het Verdrag en de maatregelen tot uitvoering daarvan, een fundamenteel en persoonlijk recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten.

(2) Het vrij verkeer van personen is een van de fundamentele vrijheden binnen de interne markt, die een ruimte zonder binnengrenzen omvat waarin vrijheid is gewaarborgd volgens de bepalingen van het Verdrag.

(11) Het fundamentele en persoonlijke recht van verblijf in een andere lidstaat wordt door het Verdrag rechtstreeks aan alle burgers van de Unie verleend en is niet afhankelijk van het voldaan hebben aan administratieve procedures.

11 betekent dat geen overheid voorwaarden mag opleggen.

De artikelen:

Artikel 4 – Uitreisrecht

1. Onverminderd het bepaalde met betrekking tot reisdocumenten bij nationale grenscontroles, heeft de burger van de Unie die voorzien is van een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort [] het recht het grondgebied van een lidstaat te verlaten om zich naar een andere lidstaat te begeven.

Artikel 5 – Inreisrecht

1. Onverminderd het bepaalde met betrekking tot reisdocumenten bij nationale grenscontroles, laten de lidstaten de burger van de Unie die voorzien is van een geldige identiteitskaart of een geldig paspoort [] hun grondgebied binnenkomen.

Uitspraken Hof van Justitie

De vier fundamentele vrijheden van verkeer in de Unie – personen, goederen, diensten en kapitaal – worden bevestigd door talrijke uitspraken van het Hof van Justitie van de EU. In geen van deze gevallen heeft het Hof zich uitgesproken voor enige beperking ervan en zeker niet om gezondheidsredenen.

Dus: de corona-voorwaarden voor het uit- en inreizen zijn strijdig met de EU/Schengen-verdragen.

2  Wetten moeten begrijpelijk zijn

Wetten moeten begrijpelijk en eenduidig zijn en mogen niet (te vaak) veranderen. Dit zijn beginselen van behoorlijk bestuur. De regels voor het internationaal reizen voldoen hier niet aan.

  • Regels en adviezen staan door elkaar;
  • Ze wijzigen telkens “Houd er rekening mee dat de situatie in een land snel kan veranderen. Houd kort voor vertrek, tijdens uw reis en bij terugkeer het reisadvies in de gaten” (bron)
  • Er gelden adviezen/regels van het eigen land en het land van bestemming (en eventueel de doorreislanden). Nederland geeft een reisadvies voor Spanje en de voorwaarden voor terugkeer, en de Spaanse regering  bepaalt de voorwaarden voor het inreizen.
  • Er wordt naar andere websites verwezen “Controleer voor uw reis altijd het actuele reisadvies per land op Nederlandwereldwijd.nl of in de Reisapp.
  • Lees deze pagina over het reizen naar Duitsland, dat recent geel is geworden. Alles klar ?

 

Met dank aan Viruswaarheid – hun brief aan het EU-parlement.