Vergroening in de Borneolaan

Laatste verbetering 8 december 2023

Inleiding

Twee buurtbewoners namen het initiatief om de Borneolaan te verbeteren. De uitkomst: het stadsdeel heeft een plan gemaakt voor vergroening en nieuwe fietsrekken. Dat klinkt goed, maar er ging veel mis, vooral:

  • Het plan houdt geen rekening met het gebruik van de straat.
  • De inspraak was gebrekkig: geen buurtbrede oproep of melding aan het begin, er was geen informatie-avond gepland, de verbetering werd door een beperkte groep besproken.

Tussenstand herfst ’19

De planten groeien goed en de vakken worden netjes behandeld.

In/uitstappen is lastig (zeg ik niet uit eigen ervaring).

De andere bezwaren zijn niet weggenomen. 

Start, doelstelling en verloop

W en J deden eind 2016 een oproep voor een Leefbare Borneolaan.

De initiatiefnemers schreven mij

We betreuren je weergave [deze pagina SL]. Op een aantal punten vinden wij deze niet realistisch en/of juist. We zouden het dan ook fijn vinden als je onze namen uit het stuk wilt halen, omdat wij ons er niet in herkennen.

Daarom heten ze hier W. en J. Overal is te vinden dat het Wouter en Jaap zijn. In 2018 zijn ze verhuisd.

Onze ambitie: Een vernieuwde Borneolaan als waardige entree tot het Oostelijk Havengebied. … Met dit initiatief willen wij met de buurtbewoners … een waardige entree tot de wijk te maken. … Wij willen:

Een aantrekkelijk aanzicht door een groener, vriendelijker en beter onderhouden straatbeeld.

Meer sociale veiligheid in de straat;

Minder geluidsoverlast door het verkeer in de straat;

Een veiligere verkeerssituatie door snelheidsbeperkende maatregelen en geen op straat stilstaande busjes en auto’s;

De initiatiefnemers kregen de steun van Ivar Manuel (voorzitter van het DB). Daarna hadden zij overleg met onder meer de gebiedsmakelaar en de projectleider.

Ze spraken met meer dan honderd buurtbewoners over de mogelijke oplossingen, tijdens de Eettafels van de Buurtcoöperatie, een schouw en de Burendag.

De voorkeuren zijn door de gemeente vertaald in een concreet plan met 440 m2 extra groen en meer fietsnietjes.

In december 2017 stuurden de initiatiefnemers het beplantingsplan-borneolaan rond in een nieuwsbrief. Het werk zou in januari (week 2) al beginnen. Daarop stuurde ik een email aan de gemeente en de initiatiefnemers met mijn bezwaren tegen het plan en de wijze van inspraak.

Met W en J had ik een goed gesprek over mijn bezwaren.

Ik was verrast dat de gebiedsmakelaar mij uitnodigde voor een gesprek op 9-1. De gemeente stelde de uitvoering uit en laste een buurtbijeenkomst in op 22 januari.

Verderop: Inspraak schiet te kort en verslagen van 9-1 en 22-1 met aan het eind een verbluffende valse voorstelling van zaken vanuit de gemeente.

Bezwaren tegen het plan

Een concreet probleem zit niet in het plan: het asfalt-fietspad aan de zuidzijde is onbruikbaar vanwege een paar scherpe richels; men fietst er omheen, over het trottoir. Update februari ’18: de richels zijn weg gefreesd.

Ook een paar andere doelen worden niet gehaald: meer sociale veiligheid, minder geluidsoverlast door het verkeer (die is niet te hoog) en veiliger verkeer door snelheidsbeperkende maatregelen (drempels e.d. zijn niet gewenst) en geen op straat stilstaande busjes en auto’s (het plan werkt averechts, lees verder).

Het plan is gemaakt zonder rekening te houden met weggebruikers. Meer groen is mooi, maar nu is vrijwel elke beschikbare ruimte opgevuld met plantvakken, en dat hindert de mensen.

[In ’99 heb ik gezorgd voor geveltuinen in de Weesperstraat en gevraagd om plantvakken op het brede trottoir. Sinds 2007 ben ik actief voor de natuurlijke binnentuinen van Hoop, Liefde, Fortuin en het onderhoud door vrijwilligers. ]

De hele strook tussen rijbaan (parkeerstrook) en fietspad wordt gevuld met plantvakken, fiets- en scooterparkeerplekken. Er komen weinig hiaten in de barrière van fietsen en planten. Tussen de parkeerstrook en de planten zit maar 50 cm. Dit heeft als nadelen:

  1. Het uitstappen aan de trottoirzijde wordt moeilijker want de plantvakken en de nietjes liggen strak aan de parkeerstrook. Inzittenden moeten via de rijbaan in- en uitstappen of ergens een gaatje vinden.
  2. Oversteken, direct naar de bestemming, wordt moeilijker.
  3. Het gebruik van toekomstige laad/losplekken wordt lastig. Een doel van het initiatief was: geen op straat stilstaande busjes en auto’s. Een goed punt. In het gebouw Hoop, Liefde, Fortuin zijn veel adressen niet direct per auto bereikbaar. Bezorgen en mensen ophalen moet via de Borneolaan. Het is onbegrijpelijk dat er geen laad/losplekken zijn bij de twee autovrije straten. Om die reden staan daar heel vaak voertuigen stil op de rijbaan. Met alle hinder van dien. Als er in de toekomst laad/losplekken zouden komen, dan worden ze onaantrekkelijk voor bezorgers omdat ze de zijdeur niet kunnen gebruiken, daar staan planten of fietsen. Dit plan maakt verbetering dus lastiger.

De projectleider gaat laad/losplekken aanvragen bij de gemeente, dat is een apart traject.

Bij het hotel en de inrit van de parkeergarage gebeurt dit

  • Door het plantvak bij het hotel (tussen oversteekplaats en inrit) wordt het veel moeilijker om informeel kort te parkeren door leveranciers en dienstverleners. Hun wagens passen niet op de laad/losplek achter de inrit. Taxi’s zullen vaker op de in/uitrit stilstaan of op de rijbaan. Het hotel heeft al jaren geleden gevraagd om een laad/losplek op de Panamalaan en die is niet toegekend. 
  • Lang door de bocht. De huidige trottoirband maakt uitrijden (richting stoplichten) vanuit de garage van Hoop, Liefde, Fortuin en het hotel lastig. Hierdoor rijden auto’s verder naar het midden van de rijbaan dan nodig is. In oktober 2016 is aan de gemeente gevraagd om verbetering, zonder resultaat. De hoek werd in het plan bevestigd door het plantvak.
  • Sept ’19: er kwam geen plantvak, maar de hoek werd nog niet afgerond.

Inspraak schiet te kort

De wijze van participatie was niet goed. Twee bewoners willen de straat verbeteren: uitstekend. Ze krijgen steun, ruimte van het stadsdeel: niet verkeerd.

Betere besluitvorming had een beter plan opgeleverd. Wat ging mis ?

Betrokkenen overgeslagen

In het verslag van de schouw op 3 februari 2017 staat

Het draagvlak voor het buurtinitiatief kan vergroot worden door partijen te [] betrekken die nog niet betrokken zijn. Dit zijn onder andere: Het Hampton hotel [], De VvE ‘De Lange Balk’ , VvE van ‘De Potloden’

In november 2016 had ik me gemeld met interesse en lof voor het streven om bewoners erbij te betrekken. Ik vertelde dat ik bestuurslid ben van de VvE De Lange Balk. Toch kreeg ik geen uitnodiging voor de schouw op 3-2 en andere overleggen. Ik ga er van uit dat ze mij bewust op afstand hielden.

Het hotel ontving alleen nieuwsbrieven.

Goochelen met gebiedsplannen

Stemmen op gebiedsplannen klinkt leuk, maar wanneer je niet alle inwoners informeert, wordt de site heel weinig bezocht en dan is het ondemocratisch.

Van amsterdam.nl/oost:

De gemeente maakt de plannen voor de buurt samen met de buurt. Het gebiedsplan 2018 is nu in ontwikkeling. U kunt het online inzien, er uw reactie achterlaten of zelf een activiteit voorstellen voor het gebiedsplan voor uw buurt.

Via onsgebied.nl kom je uit bij buurtbalie-ohg.nl. Daar stond in juli ’17 éen project online:

Borneolaan verbeteren: Het aanbrengen van groen en het toevoegen van kunst. Gewenst resultaat: Een groenere laan waar het prettiger wonen is, met een gemeenschappelijk gemaakt kunstproject.

Verder geen info. Ik stemde Nee op “Vind je het waardevol als dit project in 2018 wordt uitgevoerd ?” Mijn korte motivatie namelijk dat informatie ontbreekt kwam er niet bij te staan.

Sinds oktober staat er een nieuwe versie van het project met maar liefst 21 reacties. Ja zeggen 20 mensen, alleen ik zeg niet ja (‘nee’ staat er niet). Verreweg de meeste voorstanders zijn betrokken bij de buurtcoöperatie of leden van de facebookgroep van VvE Hoop, Liefde, Fortuin. Dat is het omgekeerde van representatief.

Late en tegenstrijdige info

Alleen het definitieve ontwerp werd gedeeld via een nieuwsbrief op 5 december, een maand voor de uitvoering.

Dit plan was heel anders dan de mededeling op 12 oktober van het duo

De gemeente geeft aan dat ze dit najaar de geveltuinen en vernieuwing/uitbreiding van de fietsparkeerplekken willen realiseren. Volgend jaar wordt gekeken naar onder andere de vernieuwing van het trottoir en het fietspad.

De vergroening ontbreekt ! Terwijl het ontwerp daarvoor al klaar moest zijn geweest.

Ook vreemd: het ontwerp was niet in te zien voorafgaand aan de buurtbijeenkomst. Die avond lag het in groot formaat op tafels. Blijkbaar verwacht men dat iedereen in een uur de gevolgen van het ontwerp kan overzien. Het is nog steeds niet online gedeeld met de hele buurt.

Draagvlak ?

In de uitnodiging voor 22-1 staat

De afgelopen anderhalf jaar heeft Buurtinitiatief Borneolaan … de voorkeuren van ruim 100 buurtbewoners in kaart gebracht. Mensen hebben hun ideeën gedeeld tijdens de Eetatfels [sic] van de Buurtcoöperatie, de Burendag en andere gezamenlijke momenten.

Bij de burendag was ik niet, wel bij een eettafel, in september. Er zaten zes bewoners naast twee mensen van het buurtinitiatief. Zij vertelden over de stand van zaken, een inhoudelijk gesprek over de plannen kwam er niet. Mijn vraag over het stilstaan door bezorgers leidde tot niets.

Hoeveel bewoners werkelijk meepraatten en wanneer is onduidelijk.

Te veel afzenders

Er zijn vier partijen betrokken: het buurtinitiatief, de Buurtcoöperatie, Starters4Communities en het stadsdeel. Vanwege die overvloed werden de buurtbewoners verblijd met twee (2) uitnodigingen voor 22-1.

Status van buurtinitiatief niet helder

De initiatiefnemers hadden wel contact met de gemeente maar zij tastten vaak in het duister. De gemeente. Er was vermoedelijk geen overeenkomst of een plan van aanpak waar beide partijen aan gehouden waren.

De initiatiefnemers hadden een uitkomst voor ogen

Dat is begrijpelijk en toegestaan, maar als je met de buurt gaat praten dan heb je een dubbele pet: pleitbezorger van x y z en begeleider van inspraak. Je kunt verrast worden.

Zij wilden dat de Borneolaan een 30 km/u limiet zou krijgen, en “Drempels of verkeerssluizen maken de straat … veiliger.” Dit werd gelukkig afgewezen door de gemeente. Net zoals de zebrapaden.

De door hen gewenste heggen in de bermen (zoals in de Molukkenstraat) werden door de medebewoners vervangen door andere beplanting.

De grootste gebreken bij de inspraak

  • Geen buurtbrede oproep aan het begin, geen informatie daarna; de buurt zou verrast worden door de werkzaamheden, zonder mijn brief.
  • Valse voorstellingen van zaken, desinformatie.
  • De verbetering werd door een beperkte groep besproken.
  • Wat de buurt wil stond niet voorop.

Verslag gesprek januari 2018

Met Eva Pas, gebiedsmakelaar, de projectleider Erik Heijstraten, zijn assistente Inge Smit en ontwerper Floris Grondman.

Het team ziet geen reden om het ontwerp aan te passen op de punten oversteken en uitstappen. Enkele hiaten kunnen iets groter worden. Het stadsdeel gaat laad/losplekken aanvragen bij de gemeente, dat is een apart traject. Ze gaan kijken naar een aanpassing (plantvak schrappen) zodat bezorgers goed gebruik kunnen maken van die plekken.

De projectleider vindt het prettig dat door het plantvak het stilstaan tussen rijbaan en fietspad bij het hotel moeilijker wordt. De gebiedsmakelaar neemt contact op met het hotel.

De hoek bij de garage-uitrit kan afgerond worden.

Men verwacht geen belemmering van het zicht op de fietsers omdat de beplanting laag blijft.

Het ontwerp dat op tafel lag toonde grote groenvakken op de plateaus in de autovrije delen van de Dirk Vreekenstraat en Borneolaan, deze zijn geschrapt gelukkig.

 

De ambtenaren hebben geen verslag gemaakt.

Dit is mijn antwoord op de email van Eva Pas waarin ze reageert op mijn verslag

Het is mijn blik op de kwestie en ik weet lang niet alles. Ook al schreef ik het niet, het is een uitnodiging om jouw/jullie versie te geven. …

Ik denk dat iedereen ziet dat het mijn verslag is. Ik kan niet schrijven tijdens zo’n gesprek en ik hoor graag waar ik me in vergiste. Natuurlijk is het onvolledig, ik gaf de hoofdpunten weer …. Het is mijn werk niet. …

En het gesprek was goed, maar het kon niet zo constructief zijn omdat het ontwerp al vast lag. Mosterd na de maaltijd, of niet?

Buurtbijeenkomst 22 januari ’18

De avond trok vooral voorstanders van vergroening, zo te horen.
De plenaire delen verliepen rommelig, het gesprek werd niet geleid. In het eerste deel namen bewoners door elkaar het woord; ik vond het geen situatie om mijn bezwaren te uiten. Bovendien was ik erg benieuwd of een van de ambtenaren iets over mijn bezwaren (en het gesprek daarover) zou zeggen. Niet dus. Opmerkelijk: naar aanleiding van bezwaren wordt een bijeenkomst ingelast en dan krijgt de aanwezige indiener niet het woord.

Hier het verslag door de gemeente. De kop van het verslag is Het goede nieuws dat nergens staat. (een paradox)

[initiatiefnemer] J zegt dat het goede nieuws nergens staat – er is niemand die heeft aangegeven het niet eens te zijn met het initiatief.

Dit is een valse voorstelling van zaken, ook al heb ik die avond het woord niet genomen. Overigens, de uitspraak van J kan ik me niet herinneren en het is onwaarschijnlijk want hij kon verwachten dat ik erop zou reageren.

De projectleider zei aan het slot dat de aannemer al klaar stond, en dat het werk ‘binnen een paar weken zou beginnen’. Hoeveel bewoners zouden beseffen wat dit betekent ?

Toch info online – april ’18

Op 16 april kregen alle omwonenden een brief van het stadsdeel.

De problemen die ik aangaf worden verzwegen, of verkleind en vervormd:

Tijdens deze buurtbijeenkomst hebben de buurtgenoten hun ideeën, maar ook kanttekeningen en zorgen gedeeld. De meest gehoorde vraag was om ook de andere straten in de directe omgeving groener en mooier te maken.

De initiatiefnemers en de gemeente vinden het belangrijk dat alle informatie over het buurtinitiatief voor iedereen online beschikbaar is. Het definitief ontwerp en het verslag van de buurtbijeenkomst, samen met de ideeënlijst [] vindt u op de buurtsite [] amsterdam.nl/oostelijkhavengebied

Is ook belangrijk, maar waarom pas aan het eind, net voor de uitvoering ?

projectpagina gemeente

Er is bijna geen verschil tussen het ontwerp van januari en het nieuwe, toch 4-5 maanden uitstel, vreemd.

Er is niets gedaan tegen de bezwaren 1 2 en 3.

Wel is het plantvak bij het hotel geschrapt: toch een verbetering.

Gemeente reageert op vragen – mei ’18

In een overzicht reageert de gemeente op alle wensen en vragen. Op mijn bezwaar 1 (het oversteken komt niet terug):

In het ontwerp wordt de norm van minimaal (sic) 50 meter aangehouden. Als het de oorspronkelijke ambitie van vergroening [] in stand houdt, kunnen de groenvakken kleiner worden en/of kan een fietsnietje minder geplaatst worden, zodat meer ruimte over blijft voor uitstappen.

Uit de nieuwe tekening blijkt geen aanpassing.

Voor bezwaar 3

Zit niet in het huidige Projectgebied (Fase I)

Dit geldt alleen voor de plek voor het hotel aan de Panamalaan.

 

Na de uitvoering – zomer ’18

In de zomer is het plan uitgevoerd. Mijn zorg was

Er komen weinig hiaten in de barrière van fietsen en planten.

Dat valt mee, omdat er heel weinig scooters en bakfietsen staan in de ruimte tussen de nietjes en de plantvakken en omdat de nietjes niet ‘vol’ staan.

img_20180909_154252

In 2019 moet fase II uitgevoerd worden (ingediend als voorstel voor het concept Gebiedsplan:

  • Borneolaan inclusief Blauwpijpstraat ten oosten van C. van Eesterenlaan: Het aanpassen van de huidige fietsparkeerplaatsen naar fietsnietjes (). Bewoners in de Blauwpijpstraat geven al langere tijd aan dat nieuwe fietsnietjes gewenst zijn;

  • Aanpassing veldje met plantvakken + plantvak op de kop van de Dirk Vreekenstraat.

Er is nog een plan gemaakt

Deze straat zou … nog netter, gezelliger en veiliger gemaakt kunnen worden door bijv:
– er een fietsstraat van te maken (a la de Sarphatistraat);
– een fietsoversteek te maken op de hoek Borneolaan/Panamalaan (richting Funenpark);
– betere en mooiere straatverlichting te plaatsen ();
– fluorescerende fietspaden (zie ontwerpen van Daan Roosegaarde);
– regenboogkleurige zebrapaden;
– de kinderen uit de buurt zouden bij het basketbalveld in de Dirk Vreekenstraat samen een kunstwerk kunnen maken van mozaïek of planten/mos, dat aansluit bij het ‘waterthema’ van het Oostelijk Havengebied.

Tegen dit plan heb ik nee gestemd. De laan is niet breed genoeg voor fietsverkeer erbij. Een fietsoversteek is er al. Vooral het kruispunt met de C. van Eesterenlaan heeft betere verlichting nodig. Zebrapaden leveren schijnveiligheid op.